Şub 14 2012
halı dokuma hakkında bilgi
Halı Dokuma:
Halı tezgâhlarda ya da halıcılıkta sarma tezgâh adı verilen gelişmiş dikey tezgâhlarda dokunur Yatay tezgâhta ya da küçük parçaların dokunmasında ve dokumacılık eğitiminde kullanılan çerçeve tezgâh’ta da halı dokunabilir.
Dokuma işlemine başlanmadan önce ilkin tezgâh kurulup hazırlanır ve halının kalitesi, türü ve boyutlarına göre çözgü iplikleri gerilir. Çözgü ipliklerinin gerilmesi ve hazırlanması sırasında dokumaya geçtikten sonra olabilecek daralmanın da hesaplanması gerekir. Çö2gü gerdirilip hazırlandıktan sonra saçak payı bırakılıp ilkin çiti adı verilen ve halı dokumasının sökülmesini önlemek amacıyla saçak diplerine yapılan zincir biçimli dokuma yapılır. Çitiden sonra halının Toprakçılık da denen halı kilimi bölümünün yapılmasına geçilin 1-4 cm arasında dokunan halı kilimi tamamlanınca ilmeli kısımların dokunmasına başlanır. Renkli ilme iplikleri küçük yumaklar haline getirilip dokumacının kolayca erişebileceği bir yere ya da tezgâha enlemesine yerleştirilen bir kalas üzerine dizilir. Özel kareli kâğıtlara çizilen halı deseni de dokumacının kolayca izleyebileceği bir yere, genellikle çözgüler üzerine iliştirilir Desen çizmede kullanılan kâğıtlar her kalite için farklıdır. Bunların her karesi bir düğüm olarak kabul edilin Bu nedenle yapılacak halının kalitesi ve boyutlarına uygun kare sıklığında ve büyüklükte kâğıt kullanmak gerekir. Göbekli halıların dörtte birini, mihraplı halıların toyuna yarısını, raporlu halılarda ise yinelenen bölümün desenini kareli kâğıda geçirmek yeterlidir. Bundan sonra renkler kâğıt üzerinde boyanır. Boyanın altta kalan karelerin sayılmasını engellemeyecek biçimde yapılmasına özen gösterilir. Halı deseni dokuyucuya kolaylık olması bakımından uygun yerlerinden kesilerek parçalar halinde de kullanılabilir. Bu desene göre dokumaya başlayan dokuyucu ilkin yere bağdaş kurup aşağıdan yukarıya doğru çalışır. Halı ilerledikçe oturduğu yer yükseltilir ve dokuması biten kısım alt levende sarılır ya da düz tezgâhlarda tezgâhın arka kısmına kaydırılır.
Halıcılıkta kullanılan düğümlerin başlıcaları Gördes ya da türk düğümü, sine ya da İran düğümü, hekim düğümü ve az kullanılan tek çözgü üzerine bağlanan düğümlerdir. Düğümleme işlemi alt vargel aşağıdayken yapılır. Uygulanan düğüm biçimli ilmeler bir-sıra yapıldıktan sonra alt vargel yukarı sürülür. Kilim dokumasında olduğu gibi ilmeleri sağlamlaştırmak için bir sıra atkı atılıp kirkitle yerleştirilir, vargel aşağı sürülüp ikinci bir atkı sırası yapıldıktan sonra ilme sırası kirkitle aynı hizaya gelecek biçimde yerleştirilir Halının iki yanındaki kenar örgüsü kısmına ilme atılmaz. Bu kısım ayrı bir yumakla örülür. Yumak asılı durur, ilme sırasıyla birlikte örülmeye devam edilir. Sıranın kirkitle düzeltilmesi bittikten sonra iki el ile ilme uçları çekilerek aralarda kalmış serbest lifler toplanır. Bazen de seyrek bir saç tarağıyla taranarak yatık lifler dikleştirilir. Çekinti’ler toplandıktan sonra gerekli hav yüksekliğini verecek biçimde ilmelerin uzun uçları ayarlı makasla kesilir. İki ya da daha çok sıra dokunduktan sonra yapılan bu kesme işlemine kırkım, kestikten sonra yere dökülen kırpıntıya makas altı denir. Bundan sonra aynı işlemler desene göre yinelenerek diğer sıralar dokunur, tekrar kilim dokuması, çiti örgüsü yapılıp saçak payı bırakılarak çözgü kısmı kesilir ve halı tezgâhtan çıkarılır. Halı küçük boyutlarda çerçeve tezgâhlarda da dokunabilir Bu durumda atkılar tarağın bir üst bir alt hareketiyle atılır.
Türkler’de halı.
Halının türk el sanatları içinde önemli bir yeri ve çok eski bir geçmişi vardır. Halı dokumacılığının en önemli öğesi olan düğümleme tekniğiyle yapılmış ilk halı örneklerine Hunlar’da rastlanmaktadır. Altay dağlarının eteklerindeki Pazirik höyüğünde bulunan ve III.-IV. yy.’lara tarihlenen halı parçaları ilk düğümlü halı parçalarıdır. Bir düz dokuma üzerine yün iplikleri düğümleyerek hopan adı verilen örtüleri (battaniye) elde eden Hunlar, sonraları bu işlemi dokuma sırasında gerçekleştirme yolunu bulmuşlardır. Bu dönemden ele geçen halı parçalarının küçük boyutlu ve çok tüylü oluşu, desenleri hakkında bir fikir edinilmesine olanak vermemektedir. Böylece ilk olarak Orta Asya’da yaşayan göçebe topluluklar arasında yaygınlaşan düğümlü halı dokumacılığı, XI. yy.’dan başlayarak Selçuklular’ın Yakındoğu’ya yayılmaları sürecinde Anadolu’ya da girmiştir. Selçuklu halı dokumacılığının Anadolu’daki merkezleri, ticaret yolları üzerinde bulunmalarına koşut olarak gelişen Konya, Kayseri, Aksaray ve Sivas’tır. En nitelikli selçuklu halıları buralardaki atölyelerde dokunmuştur. Ayrıca Uşak, Kula, Demirci, Gördes, Bergama, Milas çevresine yerleşen bazı türkmen oymakları da bu yörelerde halıcılığın gelişmesinde etkili olmuştur. Avnı dönemde
Orta Anadolu’da Lâdik, Kırşehir, Avanos (Nevşehir), Bor (Niğde), Maden, halı dokumacılığının öteden beri sürdürüle geldiği yöreler olarak önem kazanmıştır,
kaynak:Büyük Larousse Ansiklopedisi-Milliyet Yayınları
Şubat 10, 2015 @ 12:24 pm
halı dokumaa ödeviydi bi halı sıpariş edicektim adres lapseki en büyük bina görsen bilirsin hastanesi önü
Şubat 17, 2015 @ 3:35 pm
çok iyi oldu iyiki varmış bu site…
Şubat 22, 2015 @ 9:22 am
halı hakkında ödev veeerdi hocaaaaaaaaaa
Şubat 8, 2017 @ 2:06 pm
Bir geleneksel el sanatını paylasirmisiniz sorular sunlar da 1)Tarihçesi hakkında kisa bilgi verin 2) ürunun ozelligi ve islevleri nelerdir 3) el sanatının yapım asaması 4 ) urunun ortaya cikmasi ne kadar zaman alir 5) meslegin egitimi nasil gerceklesir hepsinden kisaca nolurrrr 😣😣😣😣😖😖😖😢😢🏋🏋